ԳՆԴԱԿՈԾՎԱԾ ՄԱՐՏԱԿԵՐՏՈՒՄ ԵՄ` ԱՊՐԻԼԻ 2-Ի ՍԱՐՍԱՓԵԼԻ ՕՐՎԱ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅԱՄԲ...
2016-04-09 10:01:00

Գիշեր էր, սարսափելի դղրդյունից վեր թռա տեղիցս: Կարծես տունը փուլ եկավ գլխիս, պատուհանների ապակիները զնգզնգում էին, անհանգիստ վախ մտավ ներսս, սողոսկեց հոգուս մեջ, սենյակից սենյակ անցա` ինձանից անկախ չիմանալով անելիքս: 

 Նորից ու նորից ահեղագոչ ձայներ, որ խլացրին մտածումներս, ինձ անջատեցին իրականությունից…Արդեն լուսացել էր, բացեցի բնակարանիս դուռը, դուրս եկա բակ: Անհանգիստ խլրտուք կար, հնգհարկանի շենքի վերևի հարկերից իջած, մուտքի մոտ գունատված դեմքերով մայրեր են` երեխաներին գրկած: «Նրանք պատերազմ չեն տեսել, շատ են վախեցած»,-անցավ մտքովս…Զարմանալի է, ես արդեն մեկ անգամ տեսել էի այդ պատերազմը, բայց անհանգիստ հոգով մի քանի մխիթարող խոսքեր ասացի նրանց, նորից մտա տուն, որ տան պատերի ներսում այդ դաժան սարսափն ապրեմ, ուրիշները չտեսնեն: 

Հիշեցի 92-ի ծանր տարիները: Այն ժամանակ նկուղում էինք ամիսներով ապաստան գտել, գրադի ամեն մի հարվածից սարսափած գոռում էի: Այսօր ես չգոռացի, ուրեմն ամուր եմ, կոփված, բայց ինքս իմ ասածի վրա քմծիծաղ տվի…Ի՞նչ կոփվել, երբ այդ պահին խլանում ես, բթացած հայացքդ հառում տան պատերին և փրկություն աղերսում, որ հանկարծ տունդ փուլ չգա գլխիդ: 
Այս մեկը շատ մոտիկ էր, մեր բնակելի շենքի հարակից պուրակը գնդակոծվեց, մշուշապատ էր այդ տարածքը, հաջորդն այստեղ կլինի, ուրեմն պետք է մի բան մտածել: Նկուղի բանալին եմ փնտրում, չեմ գտնում, ձեռքիս տակ եղած տարբեր բանալիների մեջ եթե կա անգամ, չեմ տեսնում, անիմաստ վերցնում եմ, նորից ցած դնում….Բայց մութ է այնտեղ, անմխիթար վիճակ: Ոչի՛նչ, կարգի կբերեմ, միայն թե գտնեմ այս բանալիների մեջ այն մեկը, որ կարմիր գույնով մի քիչ ներկել էի` մյուսներից տարբերելու համար: Աչքիս կարմիրն էլ կորավ, չեմ գտնում…
Կրակահերթերն արագացան, լույսերն էլ հանգան, վիրավոր թռչունի նման պատեպատ էի զարկվում….Ծանր ապրումներս եռապատկվեցին…Դուռը ծեծում են, բացում եմ, հարևանն է դիմացս, մի կարմիր ներկված բանալի կա ձեռքին: Նա ինձ հանձնեց այն, ո~վ է իմանում, վաղը, մյուս օրը դիրքերում կլինի, բանալին պետք է թողնի այստեղ, որ օրեր առաջ վերցրել էր ինձանից: 
 Նորից դղրդոց, անդադար հրետակոծություն, ու ես փորձում եմ բացել նկուղի դռան կողպեքը: Կարծես այն փոքրիկ անցքն էլ կորավ իմ աչքին: Չգիտեի` ինչ եմ անում, բայց վերջապես բացում եմ: Ներսից փչող բորբոսի ու խոնավության հոտը ինձ հետ վանեց մի պահ, բայց մութ էր, պատերն եմ շոշափում, զգացի, որ ոտքերս ջրի մեջ են, ինչ-որ բան անցավ ոտքերիս քսվելով….Երևի կրծողներից են, երանի~ նրանց, գոնե նրանք այստեղ ապահով են…Ոտքս ինչ-որ բանի դիպավ, լավ է, որ չընկա, բայց հիշեցի` այստեղ խողովակներ կան թափված, ջրի հին խողովակները, որ նորերով փոխարինվել էին, հինը մնացել էր այստեղ: Մթության մեջ խարխափելով` դեպի բաց դռնից ներս մտնող լույսն եմ գնում, նորից ափսոսանքով փակում եմ դուռը` մտածելով, որ այստեղ ապրել հնարավոր չէ…
Խլացնող դղրդյունը շարունակվում էր, այդ պահին հիշեցի…Այն ժամանակ բռնագաղթի ճանապարհին փոքրիկ երեխայիս համար մի կնոջից բռանս չափ հաց խնդրեցի, ուրեմն հարկավոր է հաց գնել: Րոպեներ հետո մեզանից ոչ հեռու գտնվող հացի փուռում եմ, իսկ այնտեղ կանայք կան քարացած, տղաներից մեկը ինձ տվեց մեկ հաց, ամենօրյա իմ առնելիք մեկ հացը: Ասացի` թող շատ կարմիր չլինի, մի քիչ գունատված, բայց ոչ թե մեկը, այլ մի քանիսը: Զարմանալի էր, հաց գնող չկար: Գունատված հացերը ձեռքիս` բանալին եմ փնտրում, որ բնակարանիս դուռը բացեմ: Չեմ գտնում, հայացքս հառում եմ մուտքի աստիճաններին….Երևի կորցրել եմ. հանկարծ նորից դղրդոց, և դուռը բացվում է: Հասկացա, որ բանալիով դուռը չէի կողպել, բայց ուշ էր արդեն, նորից վերացա իրականությունից. «Սա մեր կողքին ընկավ, ուրեմն վերջ, ևս մեկ ուրիշը, այլևս չենք լինի…»: Տեսնես ինչու ավելը վերցրի, ձեռքից ձեռք եմ փոխում, սկսեցի մուտքի աստիճանները սրբել, բանալին փնտրելիս նկատել էի, որ այնտեղ մաքուր չէր: Ի՞նչ անեմ, անելիքս չգիտեի, մի դույլ ջուր բերեցի, սկսեցի լվանալ այդ աստիճանները: 
 Հարևանն էր, նկուղի բանալին էր ուզում, մի քանի կարկամած խոսք, ապա նրան է հանձնվում բանալին: Հեռախոսազանգից վեր թռա. ծանոթ ձայն է, բայց գլխի չեմ ընկնում: Շատ հարազատ է ձայնը, անհարմար է հարցնեմ նրա ով լինելը: Ուշացումով հասկացա, երբ լսեցի. «Նարեկին ուղարկում եմ քեզ մոտ...»: Աղջկաս ձայնն է, ի~նչ լավ է, որ չեմ հարցրել հարազատիս ով լինելը...Րոպեներ հետո մեկ ուրիշ հեռախոսազանգ, չգիտեի` ով է, բայց հուսադրում եմ` ոչինչ չի լինի, չվախենաք, ու ծամածռված, մի կոտրատված ժպիտ դեմքիս` բացում եմ դուռը. ուժեղ թակոցից էի վեր թռել: Անծանոթ մեկն է, ուրիշի է փնտրում: Մի քանի հարց, ապա` ի՞նչ եք մտածում: «Ոչինչ չի լինի, հանգիստ եմ, շուտով կդադարի, կտեսնես, ամեն ինչ կխաղաղվի»: 
Նա անհույս գնաց, իսկ ես իմ սարսափի հետ նորից մնացի մենակ: Լույսերը եկան, մտածեցի` գուցե վերջին անգամ բացեմ համակարգիչը ու գրեմ մի քանի խոսք, ու ապրիլի 2-ին ՖԲ-ի իմ էջում գրվեց, որ Արցախում լարված իրավիճակ է..., և այն այդ օրը տեղ գտավ Լոս Անջելեսի հայկական լրատվական կայքում` ի տես աշխարհի, որ Մարտակերտ սահմանամերձ բնակավայրս գնդակոծվում է: 

Այս նյութը դիտել են - 1751 անգամ