Այդ ամենը հիշեցնում է ուշացած մատնագիր:

 Ընդ որում, դա արդեն դառնում է Հայաստանում ռուսական քաղաքականության «ապալոգետների բանակին» բնորոշ հատկանիշ: Այդ բանակը սկսել է մշտապես «ուշանալ»: Ինչ խոսք, ինչ որ առումով դա բնորոշ հատկանիշ է օրինակ հենց ռուսական բանակի համար: Դա էլ դաշնակիցներին օգնության հարցում միշտ ճակատագրորեն ուշանում է մի քանի օր: Դրա պատճառն ընդհանուր առմամբ հասկանալի է՝ մետրոպոլիային անհրաժեշտ են ոչ թե դաշնակիցները, այլ նրանց զբաղեցրած տարածքները:

 Միանգամայն սպասելի է, որ «ուշանալու» հատկանիշը մետրոպոլիայից անցնելու էր «ապոլոգետներին», բայց արդեն ոչ թե մարտավարություն, այլ մեխանիզմի խափանում:

 Այդպիսով, Սասնա ծռերի հարցում նրանք շեփորում են ուշացումով, թե Արեւմուտքը Հայաստանում հերթական անգամ «մայդան» է փորձարկել կամ ցրցամ տվել:

 Ընդ որում, եթե մեկ տարի առաջ Էլեկտրիկ Երեւանի պարագայում Մոսկվային դա իսկապես հետաքրքրել էր, ապա այս դեպքում հետաքրքրությունը կարծես թե այն չէ: Մոսկվան ինքը մի փոքր փորձեց խաղարկել «մայդանը», սակայն փորձը երկար չտեւեց, քանի որ Հայաստանի հարցում կատարվում է բոլորովին այլ բան, եւ Արեւմուտքը ոչ թե հրաժարվել է, այլ պարզապես ցուցադրաբար հրաժարվել է «մայդանից», մի շարք հանգամանքներից ելնելով:

 Գլխավորը, որ արձանագրել է Արեւմուտքը, դա այն է, որ «մայդանը» Հայաստանում այլ բան չէ, քան Ռուսաստանի վերակենդանացման գաղափար: «Մայդանը» Հայաստանում ոչ թե ռուսական տիրապետության վերջն է լինելու, այլ «վերածնունդը», ընդ որում խառնածին տարբերակով:

 «Մայդանը» Հայաստանում լինելու է Ռուսաստանի տապալման արգելակը: Հայաստանի եւ ընդհանրապես Կովկասի հանդեպ Ռուսաստանի քաղաքականությունը տապալվում է սրընթաց, բոլոր առումներով՝ տնտեսականից մինչեւ ռազմա-քաղաքական: «Մայդանն» այն է, ինչը կասեցնելու է այդ տապալումը: Այդ պատճառով Արեւմուտքը ակնհայտորեն հրաժարվել է դրանից՝ ռուսական քաղաքականության սնանկացմանն ու տապալմանը որեւէ կերպ չխոչընդոտելու, հոգեվարքն արհեստականորեն չերկարաձգելու համար:

 Մոսկվան անկասկած հասկացել է խնդիրը, այդ իսկ պատճառով հուլիսյան իրադարձություններում այդօրինակ շեշտադրումների մի թեթեւ փորձից հետո Ռուսաստանի վերաբերմունքը որոշակիորեն կայունացավ եւ երկար չտրվեց խուճապի ու հիստերիայի: Չինաստանի հետ Ռուսաստանի ռազմավարական գործակցությունը ոչ մի կերպ չի ստացվում, բայց Մոսկվան փոխարենը գոնե յուրացնում է չինական իմաստնությունների որոշակի պաշարը, մասնավորապես մութ սենյակում սեւ կատու փնտրելու անիմաստության մասին՝ հատկապես երբ կատուն այնտեղ չէ: Համենայն դեպս, հուլիսյան իրադարձություններում Կրեմլի պահվածքը վկայեց, որ Մոսկվան չփնտրեց սեւ կատու:

 Եվ հենց այդ հանգամանքը խուճապ առաջացրեց «ապոլոգետների բանակում»: Որովհետեւ այդ բանակի ամբողջ գոյությունը հենց սեւ կատու փնտրելու իմաստն է: Այսինքն, այդ բանակի գոյությունը, առավել եւս տեղեկատվա-տեխնոլոգիական աշխարհում իմաստազրկվում է համաշխարհային արդիականացման հեղափոխական տեմպին զուգահեռ:

 Երեւանում «մայդան» փնտրելով, այդ բանակը ներկայում տարերայնորեն փնտրում է սեփական գոյության իմաստը, փորձելով համոզել Կրեմլին, որ իմաստ կա: Այդ իմաստն իհարկե շիշ չէ, բայց էլի փող է: Չկա իմաստ՝ չկա փող: Իսկ փող Ռուսաստանում իհարկե չկա, եւ Հայաստանի ՀՆԱ 10 տոկոս աճի մասին Պուտինի իրականությունից ակներեւաբար հեռու հայտարարությունն իրականում այն մասին էր, որ Ռուսաստանը Հայաստանի համար չունի փող:

 Ակնառու է, որ Հայաստանի հարցում Մոսկվան կանգնել է քաղաքականության ռազմավարական վերանայման շեմին: Խոսքն իհարկե ավելի շատ վերաբերում է ոչ թե որակական, այլ մեթոդաբանական վերանայմանը, ինչը կարող է իր հետ բերել որակների որոշակի տրանսֆորմացիայի, բայց զուտ որպես ինքնաբերաբար ազդեցություն՝ ոչ առաջնային նպատակ:

 Պատահական չէ, որ «ապոլոգետների» տարբեր  դրսեւորումները «մայդանի» մասին աշխուժացան հենց Պուտինի հայտարարությանը զուգահեռ: Բայց, թերեւս իզուր: Համենայն դեպս, թե ներքին, նաեւ ընդհանրապես աշխարհքաղաքական զարգացումների տրամաբանությունը առայժմ հուշում է, որ չնայած բազմաթիվ ռիսկերին, այդուհանդերձ ավելի մեծ է ինքնիշխան Հայաստանի, քան Հայաստանում գաղութատիրության «ապոլոգետների» լեգեոնի հեռանկարը:

lragir.am